వివరించబడింది: తప్పుడు సమాచారం (ఫేక్ న్యూస్) అంటే ఏమిటి?

వివరించబడింది: తప్పుడు సమాచారం (ఫేక్ న్యూస్) అంటే ఏమిటి?

తప్పుడు సమాచారం v నకిలీ వార్తలు

తప్పుడు సమాచారం అంటే ఏమిటి?

మీరు ఆన్‌లైన్‌లో ముఖ్యంగా మీ సోషల్ మీడియా ఫీడ్‌లలో చదివే చాలా విషయాలు నిజం అనిపించవచ్చు, తరచుగా కాకపోవచ్చు . తప్పుడు సమాచారం అనేది పాఠకులను ఉద్దేశపూర్వకంగా తప్పుగా తెలియజేయడానికి లేదా మోసగించడానికి సృష్టించబడిన వార్తలు, కథనాలు లేదా నకిలీలు. సాధారణంగా, ఈ కథనాలు ప్రజల అభిప్రాయాలను ప్రభావితం చేయడానికి, రాజకీయ ఎజెండాను ముందుకు తీసుకురావడానికి లేదా గందరగోళాన్ని కలిగించడానికి సృష్టించబడతాయి మరియు ఆన్‌లైన్ ప్రచురణకర్తలకు తరచుగా లాభదాయకమైన వ్యాపారం కావచ్చు. విశ్వసనీయ వెబ్‌సైట్‌ల వలె కనిపించడం ద్వారా లేదా ప్రసిద్ధ వార్తా సంస్థలకు సారూప్య పేర్లు మరియు వెబ్ చిరునామాలను ఉపయోగించడం ద్వారా తప్పుడు సమాచారం ప్రజలను మోసగించవచ్చు.

మార్టినా చాప్‌మన్ (మీడియా అక్షరాస్యత నిపుణుడు) ప్రకారం, నకిలీ వార్తలకు మూడు అంశాలు ఉన్నాయి; 'అపనమ్మకం, తప్పుడు సమాచారం మరియు తారుమారు'.

తప్పుడు సమాచారం యొక్క పెరుగుదల

తప్పుడు సమాచారం కొత్తది కాదు, అయితే ఇది 2017 నుండి హాట్ టాపిక్‌గా మారింది. సాంప్రదాయకంగా మేము మా వార్తలను విశ్వసనీయ మూలాలు, జర్నలిస్టులు మరియు మీడియా అవుట్‌లెట్‌ల నుండి పొందుతాము, అవి కఠినమైన అభ్యాస నియమావళిని అనుసరించాలి. అయినప్పటికీ, ఇంటర్నెట్ చాలా తక్కువ నియంత్రణ లేదా సంపాదకీయ ప్రమాణాలతో సమాచారాన్ని మరియు వార్తలను ప్రచురించడానికి, భాగస్వామ్యం చేయడానికి మరియు వినియోగించడానికి సరికొత్త మార్గాన్ని ప్రారంభించింది.

చాలా మంది వ్యక్తులు ఇప్పుడు సోషల్ మీడియా సైట్‌లు మరియు నెట్‌వర్క్‌ల నుండి వార్తలను పొందుతారు మరియు తరచుగా కథనాలు నమ్మదగినవా కాదా అని చెప్పడం కష్టం. సమాచార ఓవర్‌లోడ్ మరియు వ్యక్తుల ద్వారా ఇంటర్నెట్ ఎలా పనిచేస్తుందనే దానిపై సాధారణ అవగాహన లేకపోవడం కూడా నకిలీ వార్తలు లేదా బూటకపు కథనాల పెరుగుదలకు దోహదపడింది. ఈ రకమైన కథనాల పరిధిని పెంచడంలో సోషల్ మీడియా సైట్‌లు పెద్ద పాత్ర పోషిస్తాయి.

సోషల్ మీడియా యొక్క ఆర్థికశాస్త్రం గాసిప్, కొత్తదనం, వేగం మరియు భాగస్వామ్యానికి అనుకూలంగా ఉంది’ సిమియన్ యేట్స్

తప్పుడు సమాచారం యొక్క రకాలు

తప్పుడు సమాచారాన్ని గుర్తించే విషయంలో భిన్నాభిప్రాయాలు ఉన్నాయి. అయితే, ఆన్‌లైన్‌లో కంటెంట్‌ను మూల్యాంకనం చేసే విషయంలో మనం తెలుసుకోవలసిన అనేక రకాల తప్పుడు లేదా తప్పుదారి పట్టించే వార్తలు ఉన్నాయి. వీటితొ పాటు:

1. క్లిక్‌బైట్

ఇవి ఎక్కువ మంది వెబ్‌సైట్ సందర్శకులను పొందడానికి మరియు వెబ్‌సైట్‌లకు ప్రకటనల ఆదాయాన్ని పెంచడానికి ఉద్దేశపూర్వకంగా కల్పించబడిన కథనాలు. సాధారణంగా సత్యం లేదా ఖచ్చితత్వం కారణంగా పబ్లిషర్ వెబ్‌సైట్‌కి క్లిక్‌బైట్ కథనాలు సంచలనాత్మక హెడ్‌లైన్‌లను ఉపయోగిస్తాయి.

2. ప్రచారం

ఉద్దేశపూర్వకంగా ప్రేక్షకులను తప్పుదారి పట్టించడానికి, పక్షపాత దృక్పథాన్ని లేదా నిర్దిష్ట రాజకీయ కారణం లేదా ఎజెండాను ప్రోత్సహించడానికి సృష్టించబడిన కథనాలు.

3. వ్యంగ్యం/పేరడీ

చాలా వెబ్‌సైట్‌లు మరియు సోషల్ మీడియా ఖాతాలు వినోదం మరియు పేరడీ కోసం నకిలీ వార్తలను ప్రచురిస్తున్నాయి. ఉదాహరణకి; ఆనియన్, వాటర్‌ఫోర్డ్ విస్పర్స్, ది డైలీ మాష్ మొదలైనవి.

4. స్లోపీ జర్నలిజం

కొన్నిసార్లు రిపోర్టర్‌లు లేదా జర్నలిస్టులు విశ్వసనీయత లేని సమాచారంతో లేదా ప్రేక్షకులను తప్పుదారి పట్టించే అన్ని వాస్తవాలను తనిఖీ చేయకుండా కథనాన్ని ప్రచురించవచ్చు. ఉదాహరణకు, U.S. ఎన్నికల సమయంలో, ఫ్యాషన్ రిటైలర్ అర్బన్ అవుట్‌ఫిటర్స్ ఒక ప్రచురించింది ఎన్నికల రోజు గైడ్ , గైడ్‌లో ఓటర్లకు ‘ఓటర్ రిజిస్ట్రేషన్ కార్డ్’ అవసరమని చెప్పే తప్పు సమాచారం ఉంది. ఓటింగ్ కోసం ఇది U.S.లోని ఏ రాష్ట్రానికీ అవసరం లేదు.

5. తప్పుదారి పట్టించే శీర్షికలు

పూర్తిగా అబద్ధం లేని కథనాలను తప్పుదారి పట్టించే లేదా సంచలనాత్మక హెడ్‌లైన్‌లను ఉపయోగించి వక్రీకరించవచ్చు. ఈ రకమైన వార్తలు సోషల్ మీడియా సైట్‌లలో త్వరగా వ్యాప్తి చెందుతాయి, ఇక్కడ పూర్తి కథనం యొక్క ముఖ్యాంశాలు మరియు చిన్న స్నిప్పెట్‌లు ప్రేక్షకుల న్యూస్‌ఫీడ్‌లలో మాత్రమే ప్రదర్శించబడతాయి.

6. బయాస్డ్/స్లాంటెడ్ న్యూస్

చాలా మంది వ్యక్తులు తమ స్వంత నమ్మకాలు లేదా పక్షపాతాలను ధృవీకరించే వార్తలు లేదా కథనాల వైపు ఆకర్షితులవుతారు మరియు నకిలీ వార్తలు ఈ పక్షపాతాలను వేటాడతాయి. సోషల్ మీడియా వార్తల ఫీడ్‌లు మా వ్యక్తిగతీకరించిన శోధనల ఆధారంగా మనం ఇష్టపడతాయని వారు భావించే వార్తలు మరియు కథనాలను ప్రదర్శిస్తాయి.

టి అతను తప్పుడు సమాచారం వ్యాపార నమూనా

ఇంటర్నెట్ మరియు సోషల్ మీడియా ఎవరైనా వెబ్‌సైట్, బ్లాగ్ లేదా సోషల్ మీడియా ప్రొఫైల్‌లో కంటెంట్‌ను ప్రచురించడాన్ని చాలా సులభతరం చేశాయి మరియు ఎక్కువ మంది ప్రేక్షకులను చేరుకోగలవు. ఇప్పుడు చాలా మంది వ్యక్తులు సోషల్ మీడియా సైట్‌ల నుండి వార్తలను పొందుతుండటంతో, చాలా మంది కంటెంట్ సృష్టికర్తలు/పబ్లిషర్లు దీనిని తమ ప్రయోజనం కోసం ఉపయోగించుకున్నారు.

తప్పుడు సమాచారం లాభదాయకమైన వ్యాపారం కావచ్చు, వైరల్ అయ్యే కథనాలను సృష్టించి ప్రచురించే పబ్లిషర్‌లకు పెద్ద మొత్తంలో ప్రకటనల ఆదాయం వస్తుంది. కథనానికి ఎక్కువ క్లిక్‌లు లభిస్తే, ఆన్‌లైన్ ప్రచురణకర్తలు ప్రకటనల ద్వారా ఎక్కువ డబ్బు సంపాదిస్తారు మరియు చాలా మంది ప్రచురణకర్తలకు సోషల్ మీడియా అనేది కంటెంట్‌ను షేర్ చేయడానికి మరియు వెబ్ ట్రాఫిక్‌ని నడపడానికి అనువైన వేదిక .

తప్పుడు సమాచారం, సోషల్ మీడియా మరియు ఫిల్టర్ బబుల్

మీడియా అక్షరాస్యతపై ఇటీవలి కథనంలో, హ్యూ లైన్హాన్ పేర్కొన్నాడు; మీడియా ఇకపై నిష్క్రియాత్మకంగా వినియోగించబడదు - ఇది వందల మిలియన్ల మంది వ్యక్తులచే అన్ని రకాల విభిన్న మార్గాల్లో సృష్టించబడింది, భాగస్వామ్యం చేయబడింది, ఇష్టపడింది, వ్యాఖ్యానించబడింది, దాడి చేయబడింది మరియు సమర్థించబడుతుంది. మరియు అత్యంత శక్తివంతమైన టెక్ కంపెనీలు ఉపయోగించే అల్గారిథమ్‌లు – Google మరియు ఫేస్బుక్ ప్రత్యేకించి - ప్రతి వినియోగదారు ప్రొఫైల్‌కు ఈ సేవలను వ్యక్తిగతీకరించడానికి మరియు అనుకూలీకరించడానికి అద్భుతంగా రూపొందించబడ్డాయి.

మేము ఆన్‌లైన్‌కి వెళ్లినప్పుడు లేదా సోషల్ నెట్‌వర్క్‌కి లాగిన్ చేసినప్పుడు సాధారణంగా ఆన్‌లైన్‌లో మన స్వంత శోధనల ఆధారంగా వార్తలు, కథనాలు మరియు కంటెంట్‌తో అందించబడతాయి. ఈ రకమైన కంటెంట్ మన స్వంత ఇష్టాలు, వీక్షణలు మరియు నమ్మకాలను ప్రతిబింబిస్తుంది మరియు అందువల్ల విభిన్న అభిప్రాయాలు మరియు అభిప్రాయాల నుండి మమ్మల్ని వేరు చేస్తుంది. దీనిని తరచుగా ఫిల్టర్ బబుల్ అని పిలుస్తారు.

తప్పుడు సమాచారం గురించి మనం ఏమి చేయవచ్చు?

గూగుల్ మరియు ఫేస్‌బుక్ రిపోర్టింగ్ మరియు ఫ్లాగింగ్ సాధనాల పరిచయంతో నకిలీ వార్తలను పరిష్కరించడానికి కొత్త చర్యలను ప్రకటించాయి. BBC మరియు ఛానల్ 4 వంటి మీడియా సంస్థలు కూడా వాస్తవ తనిఖీ సైట్‌లను ఏర్పాటు చేశాయి, ఇవి స్వాగతించే పరిణామాలు, డిజిటల్ మీడియా అక్షరాస్యత మరియు సమాచారాన్ని విమర్శనాత్మకంగా అంచనా వేయడానికి నైపుణ్యాలను అభివృద్ధి చేయడం అనేది ఇంటర్నెట్‌లో నావిగేట్ చేసే ఎవరికైనా మరియు ముఖ్యంగా యువతకు అవసరమైన నైపుణ్యాలు.

ఆన్‌లైన్‌లో అందుబాటులో ఉన్న విస్తారమైన సమాచారం మరియు నకిలీ వార్తల పెరుగుదల విమర్శనాత్మక ఆలోచన యొక్క అవసరాన్ని హైలైట్ చేస్తుంది. పిల్లలకు చిన్నప్పటి నుంచే క్రిటికల్ థింకింగ్ పెంపొందించుకోవాలి. మూడవ స్థాయి విద్యలో ప్రవేశించి, పని ప్రదేశానికి తమను తాము సిద్ధం చేసుకోవడం ద్వారా యువత అభివృద్ధి చెందడానికి ఇది కీలకమైన నైపుణ్యం.

తప్పుడు సమాచారాన్ని గుర్తించడం ఎలా?

ఆన్‌లైన్‌లో కంటెంట్‌ను మూల్యాంకనం చేసేటప్పుడు చూడవలసిన అనేక అంశాలు ఉన్నాయి.

నిశితంగా పరిశీలించండి
కథనం యొక్క మూలాన్ని తనిఖీ చేయండి, మీరు వెబ్‌సైట్‌ను గుర్తించారా? ఇది నమ్మదగిన/విశ్వసనీయమైన మూలమా? మీకు సైట్ గురించి తెలియకుంటే, పరిచయం విభాగంలో చూడండి లేదా రచయిత గురించి మరింత సమాచారాన్ని కనుగొనండి.

శీర్షిక దాటి చూడండి
మొత్తం కథనాన్ని తనిఖీ చేయండి, అనేక నకిలీ వార్తా కథనాలు దృష్టిని ఆకర్షించడానికి సంచలనాత్మక లేదా షాకింగ్ హెడ్‌లైన్‌లను ఉపయోగిస్తాయి. తరచుగా నకిలీ కొత్త కథనాల ముఖ్యాంశాలు అన్ని క్యాప్‌లలో ఉంటాయి మరియు ఆశ్చర్యార్థక పాయింట్లను ఉపయోగిస్తాయి.

ఇతర మూలాధారాలను తనిఖీ చేయండి
ఇతర ప్రసిద్ధ వార్తలు/మీడియా సంస్థలు కథనంపై నివేదిస్తున్నాయా? కథలో మూలాలు ఏమైనా ఉన్నాయా? అలా అయితే, అవి విశ్వసనీయంగా ఉన్నాయా లేదా ఉనికిలో ఉన్నాయో తనిఖీ చేయండి!

వాస్తవాలను తనిఖీ చేయండి
తప్పుడు సమాచారంతో కూడిన కథనాలు తరచుగా తప్పు తేదీలు లేదా మార్చబడిన టైమ్‌లైన్‌లను కలిగి ఉంటాయి. కథనం ఎప్పుడు ప్రచురించబడిందో కూడా తనిఖీ చేయడం మంచిది, ఇది ప్రస్తుతమా లేదా పాత వార్తా?

మీ పక్షపాతాలను తనిఖీ చేయండి
మీ స్వంత అభిప్రాయాలు లేదా నమ్మకాలు వార్తల ఫీచర్ లేదా నివేదికపై మీ తీర్పును ప్రభావితం చేస్తున్నాయా?

ఇది ఒక జోక్?
వ్యంగ్య సైట్‌లు ఆన్‌లైన్‌లో జనాదరణ పొందాయి మరియు కొన్నిసార్లు కథ అనేది కేవలం జోక్ లేదా పేరడీ కాదా అనేది ఎల్లప్పుడూ స్పష్టంగా ఉండదు... వెబ్‌సైట్‌ని తనిఖీ చేయండి, ఇది వ్యంగ్యానికి లేదా ఫన్నీ కథలను రూపొందించడానికి ప్రసిద్ది చెందిందా?

ఉపయోగకరమైన వనరులు:

మీడియా స్మార్ట్ గా ఉండండి – www.bemediasmart.ie #StopThinkCheck

విండోస్ కీ విండోస్ 8 పనిచేయడం లేదు

మీడియా లిటరసీ ఐర్లాండ్‌చే అభివృద్ధి చేయబడింది, విశ్వసనీయమైన మరియు ఖచ్చితమైన సమాచారం మరియు లేదా ఉద్దేశపూర్వకంగా తప్పుడు లేదా తప్పుదారి పట్టించే సమాచారం మధ్య వ్యత్యాసాన్ని ఎలా చెప్పాలనే దానిపై ఉపయోగకరమైన చిట్కాలు మరియు మార్గదర్శకాలను బీ మీడియా స్మార్ట్ అందిస్తుంది.

మీడియా లిటరసీ ఐర్లాండ్ – www.medialiteracyireland.ie

బ్రాడ్‌కాస్టింగ్ అథారిటీ ఆఫ్ ఐర్లాండ్ ద్వారా సులభతరం చేయబడింది, MLI అనేది పెద్ద సంఖ్యలో రంగాలు, సంస్థలు మరియు ఆసక్తుల నుండి వచ్చిన స్వచ్ఛంద సభ్యుల నెట్‌వర్క్, వారు వినియోగించే, సృష్టించే మరియు సేవల గురించి మీడియా కంటెంట్ మరియు సేవల గురించి సమాచారం ఇవ్వడానికి వ్యక్తులను శక్తివంతం చేయడానికి కలిసి పని చేస్తుంది. అన్ని ప్లాట్‌ఫారమ్‌లలో వ్యాప్తి చేయండి. MLI ఉపయోగకరమైన మీడియా అక్షరాస్యత వనరులు, పరిశోధన మరియు వార్తలను అందిస్తుంది.

వాస్తవ తనిఖీ సైట్‌లు

స్నోప్స్: snopes.com/

రాజకీయ వాస్తవం: Politifact.com

వాస్తవ తనిఖీ: factcheck.org/

BBC రియాలిటీ చెక్: bbc.com/news/reality-check

ఛానెల్ 4 వాస్తవ తనిఖీ: channel4.com/news/factcheck

Google నుండి రివర్స్ ఇమేజ్ శోధన: google.com/reverse-image-search

డీప్ ఫేక్స్ మరియు విజువల్ డిసెప్షన్

డీప్‌ఫేక్‌లు డిజిటల్ సాఫ్ట్‌వేర్, మెషిన్ లెర్నింగ్ మరియు ఫేస్ స్వాపింగ్ ఉపయోగించి సృష్టించబడిన నకిలీ వీడియోలు. డీప్‌ఫేక్‌లు అనేవి కంప్యూటర్‌లో సృష్టించబడిన కృత్రిమ వీడియోలు, దీనిలో చిత్రాలను కలిపి కొత్త ఫుటేజీని సృష్టించడం ద్వారా వాస్తవంగా ఎప్పుడూ జరగని సంఘటనలు, ప్రకటనలు లేదా చర్యను వర్ణిస్తారు. ఫలితాలు చాలా నమ్మకంగా ఉండవచ్చు. తప్పుడు సమాచారం యొక్క ఇతర రూపాల నుండి లోతైన నకిలీలు భిన్నంగా ఉంటాయి, తప్పుడు సమాచారంగా గుర్తించడం చాలా కష్టం.

లో మరింత తెలుసుకోండి వివరించబడింది: డీప్‌ఫేక్‌లు అంటే ఏమిటి ?